De gemeenteraad,

Aanleiding:

De afgifte van allerlei administratieve stukken brengt zware lasten mee voor de gemeente; het past hiervoor van de belanghebbende een belasting te eisen.

De omzendbrief van 2 oktober 2025 aan het gemeentebestuur over het tarief van de vergoedingen ten laste van de gemeenten voor de uitreiking van de elektronische identiteitskaarten en - documenten vanaf 1 januari 2026.

De toename van aanvragen van identiteitsdocumenten vanaf 2024 tot en met 2028 ingevolge de verlenging van de geldigheidsduur van identiteitskaarten van 5 naar 10 jaar in 2014.

De introductie van diverse soorten elektronische verblijfstitels - sedert 15 januari 2024 ook voor minderjarige niet-Belgen  - en dit ten gevolge van wijzigende wetgeving.

Regelgeving:

Artikel 173 van de grondwet.

De wet van 19 juli 1991 en latere wijzigingen betreffende de bevolkingsregisters, de identiteitskaarten, de vreemdelingenkaarten en de verblijfsdocumenten.

Het KB van 16 juli 1992 betreffende het houden van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.

Burgerlijk Wetboek betreffende het huwelijk, titel V.

Artikel 15 van het Wetboek van Nationaliteit.

KB van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs.

Het MB van 15 maart 2013, laatst gewijzigd door het MB van 20 december 2023 die de tarieven vastlegt die vanaf 1 januari 2020  van toepassing zijn voor de vergoedingen ten laste van de gemeenten voor de uitreiking van de verschillende categorieën van elektronische identiteitskaarten en -documenten die in het besluit worden opgesomd.

Consulair wetboek van 21 december 2013, hoofdstuk 10.

Het KB van 19 april 2014 betreffende de geldigheidsduur van paspoorten.

Het MB van 15 september 2017 tot wijziging van het MB van 19 april 2014 aangaande de afgifte van paspoorten.

Wet van 18 juni 2018 betreffende voornaamswijziging.

Het KB van 24 december 2020 tot wijziging van het KB van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen betreffende de begunstigden van het akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittanië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

Het MB van 6 oktober 2021 betreffende de modernisering van de verblijfstitels die aan onderdanen van derde landen en familieleden van een burger van de Europese Unie worden uitgereikt.

De gemeenteraad is bevoegd voor vaststellen van de machtiging tot het heffen van retributies en de voorwaarden ervan, inclusief verminderingen en vrijstellingen.

Feiten, context en argumentatie:

De grondwet legt de exclusieve bevoegdheid voor het opmaken van de akten van de burgerlijke stand en het bijhouden van de registers in de handen van de gemeentelijke overheid.  Dit betekent dat de gemeente, en in het bijzonder de dienst burgerzaken, aan het begin staat van de keten van identiteit.  Het behandelen, controleren en afleveren van de verschillende identiteits-, reis- en mobiliteitsdocumenten behoort tot de kerntaken van het gemeentebestuur.  Het gemeentebestuur is de enige aanbieder en het op zak hebben van een identiteitsdocument, reis- of mobiliteitsdocument is in een steeds stijgend aantal situaties verplicht.

De creatie en aflevering  van zulk identiteits-, reis- en mobiliteitsdocument komt met een kost.  Enerzijds is er de productieprijs van de verschillende stukken die door het gemeentebestuur betaald moet worden aan de hogere overheden.  Anderzijds is er de kost van de significante personeelsinzet om het efficiënt uitvoeren van alle taken inzake de behandeling, controle en afgifte van de verschillende documenten mogelijk te maken.

Elk kalenderjaar worden de productieprijzen van de verschillende identiteits- en reisdocumenten door de FOD Binnenlandse Zaken, FOD Buitenlandse Zaken en FOD Mobiliteit per brief aan de gemeentebesturen gecommuniceerd.  De prijzen van de producten worden over het algemeen jaarlijks verhoogd, conform de index op de consumptieprijzen.  Het gemeentebestuur heft bovenop de productieprijs een kleine administratieve kost om zijn werking deels te bekostigen.

Concreet worden volgende belastingen geheven:

A. De gemeentelijke retributie voor de vervaardiging van elektronische identiteitskaarten voor Belgen en de (elektronische) vreemdelingenkaarten vanaf 1 januari 2026  wordt als volgt vast gesteld:

B. De gemeentelijke retributie voor de vervaardiging van elektronische rijbewijzen en andere documenten als volgt vast te stellen:

 C. De gemeentelijke retributie op de huwelijksvoltrekking als volgt te differentiëren:

De administratieve en de praktische organisatie van het huwelijk brengt een aanzienlijke werklast mee voor de dienst burgerzaken.  Deze werklast is verhoogd door de internationalisering van de bevolkingssamenstelling, waardoor een doorgedreven kennis vereist is van de internationaal privaatrechtelijke aspecten van buitenlands recht. Tevens mag gesteld worden dat de ceremonie van een burgerlijk huwelijk een bepaalde vorm van standing mag hebben gelet op de belangrijke gevolgen ervan.   In Boortmeerbeek wordt 1 uur vrijgemaakt voor een persoonlijke huwelijksvoltrekking die wordt afgesloten met een glaasje cava of fruitsap voor de genodigden.  Het bruidspaar ontvangt een lederen map met ceremoniële akte en een geschenk ter waarde van 30,00 EUR (pakket Chardonnay Meerdael met twee gegraveerde glaasjes).  Het heffen van een retributie op een huwelijksvoltrekking van 50,00 EUR komt als dusdanig redelijk over.  Huwen in het weekend of op een feestdag kost 100,00 EUR, gelet op de personeelsinzet die dan vereist is.   Om de receptie in goede banen te leiden, worden vrijwilligers ingezet die een onkostenvergoeding ontvangen.

D. Een gemeentelijke retributie te heffen op een voornaamsverandering:

Uit een benchmark bij 13 naburige gemeenten is gebleken dat 8 van de 13 bevraagde gemeentes een retributie heft voor een voornaamswijziging.  Deze procedure is ingrijpend: nieuwe identiteitsdocumenten moeten worden aangevraagd en alle akten en documenten die betrekking hebben op de persoon, moeten aangepast worden.  Op voornaamswijzigingen omwille van de innerlijke overtuiging tot het andere geslacht te behoren, zal geen retributie geheven worden

Financiële weerslag:

Dit retributiereglement genereert ontvangsten, die voorzien zijn in het meerjarenplan en die geboekt worden onder de codes:

* BP2026_2031-O/ACT-134/0020-00/70000000/GEMEENTE/CBS/IP_GEEN/O/0 - Opbrengsten IDbewijzen, verblijfsdocumenten, paspoorten, trouwboekjes, uittreksels, ....

* BP2026_2031-O/ACT-134/0020-00/73150000/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN/O/0 - Retributie op de afgifte van administratieve documenten en procedures.

De kosten zijn eveneens voorzien en worden geboekt onder de code:

* BP2026_2031-O/ACT-142/0130-00/61319999/GEMEENTE/CBS/IP-GEEN/U/0 - Aanmaakkosten documenten, schouwingen en graveerwerk.

BESLUIT: eenparig.

art. 1 - grond van heffing

De gemeenteraad heft een gemeentelijke retributie op de afgifte van elektronische en papieren identiteits-, verblijfs-, immatriculatie- en reisdocumenten, evenals op alle types rijbewijzen, de huwelijksvoltrekking en de voornaamswijziging. 

Het is zaak een nieuw retributiereglement op te stellen voor de periode 2026 - 2031.

art. 2 - tarieven

A. De gemeenteraad heft volgende retributies voor de vervaardiging van elektronische identiteitskaarten voor Belgen en de (elektronische) vreemdelingenkaarten vanaf 1 januari 2026:

B. De gemeenteraad heft volgende gemeentelijke retributies voor de vervaardiging van elektronische rijbewijzen en andere documenten:

C.    De gemeenteraad besluit een retributie van 50 EUR heffen voor een huwelijksvoltrekking op een weekdag en 100,00 EUR voor een huwelijksvoltrekking op een zaterdag of op een feestdag.

D. De gemeenteraad besluit een retributie van 100,00 EUR te heffen voor een voornaamswijziging.  Er wordt geen retributie gevraagd voor een wijziging van de voornaam ingegeven vanuit de innerlijke overtuiging tot het andere geslacht te behoren dat hetgene vermeld in de geboorteakte.

art. 3 - de retributieplichtige

De retributie wordt betaald door de persoon of de instelling aan wie het stuk door het gemeentebestuur op aanvraag of ambtshalve wordt uitgereikt en dit op het ogenblik van de aanvraag van het administratief stuk of de afdruk van het basisdocument. 

De retributie op de huwelijksvoltrekking en de voornaamswijziging wordt betaald door de aanvrager(s) en wordt geïnd op het moment van respectievelijk de aangifte en de aanvraag.

art. 4

Dit retributiereglement vervangt alle voorgaande versie.